زهرا داوری‌کیا: در تمام قسمت های درخت کاج، شیره‌ای وجود دارد که به آن «صمغ» می‌گویند. این ماده بوی خاصی می‌دهد که اگر دقیقاً می‌خواهید بدانید منظورم چیست، بهتر است این بار که به یک درخت کاج رسیدید دستی به تنه‌اش بکشید و بعد، دستتان را بو کنید!

البته شاید بهتر باشد قبل از این‌که دانستنی‌های جالبی را در باره صمغ بخوانید، یکی دیگر از کلیدهای شناسایی این درخت را در دست داشته باشید.

کلیدی به نام تنه

تنه کاج، شیارهای عمیقی دارد و پوستش زبر است. نهال جوان، پوست قهوه‌ای مایل به قرمزی دارد و تاجش مخروطی شکل است (به شکل و فرم قرار گرفتن شاخه‌ها تاج می‌گویند.) اما همین‌طور که درخت پا به سن می‌گذارد، رنگ پوستش هم تغییر می‌کند و مایل به خاکستری می‌شود.

درختان مسن‌تر، دیگر آن تاج مخروطی تپل مپل را ندارند. آنها راست قامتند و شاخه‌های قطورشان پله‌پله شده و از هم فاصله گرفته‌اند.

صمغ کاج در تنه و شاخه‌ها بیشتر از سایر قسمت‌هاست. این ماده مصارف دارویی و صنعتی زیادی دارد. مثلاً برای تهیه فیلم عکاسی، استون، الکل، مواد اولیه صابون و لاستیک از آن استفاده می‌شود.

هم‌چنین در تهیه مرهم‌هایی که دردهای رماتیسمی، کوفتگی، سرمازدگی و ضربدیدگی را التیام می‌دهند، کاربرد دارد.

و اما قسمت خوشمزه ماجرا...

به عقیده باستان‌شناسان، اجداد ما که گویا خیلی هم بلا بوده‌اند، از صمغ درختان- به‌خصوص درخت کاج - برای جویدن (لذت بردن)، تمیز، خوشبو و خنک کردن دهان و دندان استفاده می‌کردند.

اولین آدامس تجاری هم با همین الگو در دهه 1840 ساخته شد.

صمغ کاج با بهبود وضعیت گردش خون، می‌تواند بسیاری از عوارض دیابت را هم کاهش دهد. درضمن آنتی اکسیدان خاصی در این ماده وجود دارد که می‌تواند از سلول‌های رگ‌های خونی- به خصوص رگ‌های کره چشم - در برابر آسیب‌ها محافظت کند.

«رتینوپاتی» یکی از عوارض دیابت است که به این رگ‌ها آسیب می‌رساند و باعث ضعف بینایی می‌شود. دانشمندان معتقدند که یک رژیم غذایی حاوی صمغ کاج می‌تواند این عارضه را تا حد زیادی بهبود دهد.

ولی لطفاً شما سرخود، صمغ کاج را به خورد دیابتی‌های عزیز ندهید و صبر کنید تا پژوهشگران بعد از کامل شدن تحقیقاتشان، این ماده را به شکل مناسبی برای این بیماران تجویز کنند!