خفاش ها، قهرمانان آسمان شب
سال های ???? و ???? میلادی از سوی سازمان ملل به عنوان سال خفاش نامگذاری شده است
خفاش ها یکی از مهم ترین و جذاب ترین موجودات زنده هستند که متاسفانه باورهای نادرست مردم نسبت به این موجودات موجب شده است که در مقایسه با دیگر موجودات زنده این گروه از موجودات کمتر مورد توجه قرار گیرند و این در حالی است که این موجودات نیز مانند بسیاری از دیگر موجودات نقش بسیار مهمی را در اکوسیستم های طبیعی برعهده دارند. بررسی های انجام شده درباره وضعیت زندگی خفاش ها در اکوسیستم های مختلف حاکی از آن است که این موجودات بشدت در معرض خطر انقراض و نابودی قرار گرفته اند و اگر راهکار مناسبی برای جلوگیری از انقراض این گروه از موجودات ارائه نشود در آینده ای نزدیک دیگر شاهد زندگی هیچ خفاشی در سطح این کره خاکی نخواهیم بود.
از این رو با توجه به اهمیت این موضوع بر اساس توافق گروه حفاظت از موجودات زنده در سازمان ملل متحد که روی اجرای برنامه ها و طراح های زیست محیطی نظارت دارند سال ???? و ???? با هدف انجام فعالیت هایی به منظور افزایش توجه عمومی نسبت به این گروه از موجودات زنده سال خفاش نامگذاری شده است.
به گفته مسوولان اجرایی برنامه های زیست محیطی سازمان ملل متحد، مهم ترین هدف از اجرای این طرح افزایش آگاهی است و بنابراین تلاش خواهد شد تا با ارائه اطلاعات ارزشمند درباره خفاش ها و همچنین امکان به وجود آوردن بستری مناسب برای اطلاع رسانی آخرین اخبار و اطلاعاتی درباره این گروه از موجودات زنده مردم را با اهمیت خفاش ها به عنوان یکی از مهم ترین گونه های زیستی آگاه ساخته و آنها را از اهمیت در اکوسیستم مختلف موجود در سطح این کره خاکی مطلع ساخت. امروزه در بسیاری از کشورها و بخصوص در کشورهای اروپایی و همچنین آمریکای شمالی جمعیت قابل توجهی از این موجودات به علت ابتلا به بیماری بینی سفید یا سندرم سفید که بحرانی اساسی در تهدید حیات خفاش به حساب می آید در حال از بین رفتن هستند و این در حالی است که همچنان هیچ راه درمانی برای این بیماری یافت نشده است و از این رو این موضوع موجب شده است تا آینده حیات خفاش ها روی زمین با خطرات جدی مواجه شود به همین علت به نظر می رسد که این موجودات بیش از پیش نیازمند مراقبت و توجه خواهند بود.
? خفاش ها در خطرند شاید برایتان جالب باشد بدانید علی رغم این که خفاش ها به عنوان موجودات خون آشام همواره مورد تنفر بوده اند و با توجه به این که این موجودات می توانند ناقل بیماری هایی باشند، از این رو بسیاری از افراد از وجود آنها در محیط اطراف زندگی خود احساس ترس و ناراحتی می کنند، اما این موجودات از ویژگی ها و توانایی های منحصر به فردی برخوردار هستند که تاکنون کمتر درباره ویژگی ها و توانایی های آنها مطالعه و تحقیق شده است. حقیقت این است که این موجودات که تنها پستانداران پرنده ساکن روی زمین هستند نقش بسیار مهمی را در محیط زیست ایفا می کنند و به عبارت دیگر نه تنها در تنوع زیستی نقش بسیار مهمی را برعهده دارند بلکه از طریق گرده افشانی، جابه جایی بذر گیاهان، کنترل جمعیت حشرات و دیگر پیامدهای مطلوب زیست محیطی در جنگل های مناطق بارانی، مناطق جنگلی، سرزمین های مرطوب، بیابان ها و همچنین مناطق شهری می توانند وضعیت سلامت ما انسان ها را تحت تاثیر خود قرار داده و موجب بهبود وضعیت سلامت ساکنان زمین شوند.
? سالی برای خفاش ها در نشستی که در ماه جولای سال ???? میلادی در بریستول انگلستان برگزار شد، با تصویب قطعنامه ای از سوی اعضای گروه حفاظت از خفاش ها در اتحادیه اروپا سال ???? میلادی به عنوان سال بین المللی خفاش شناخته شد و سال ???? میلادی مصادف خواهد بود با دهمین سالگرد امضای این توافقنامه درخصوص حفاظت از گونه های در حال انقراض خفاش ها در سراسر دنیا و بخصوص در کشورهای اروپایی که در ?? سال گذشته در اجرای برنامه های متنوع برای حفاظت از این گروه از موجودات زنده بسیار موفق عمل کرده اند. به نظر می رسد که انتخاب سال ???? و ???? به عنوان سالی برای حمایت از خفاش ها می تواند نقش بسیار مهمی در تشویق دیگر کشورها به مشارکت یا ادامه همکاری های خود با گروه زیست محیطی سازمان ملل متحد و همچنین افزایش آگاهی عمومی با هدف بهبود وضعیت زندگی این گروه از موجودات زنده در سطح دنیا داشته باشد.
نکته: به نظر می رسد که نامگذاری سال ???? و ???? میلادی به نام خفاش ها می تواند اقدام مناسبی از سوی گروه زیست محیطی سازمان ملل برای نجات این گروه از موجودات زنده باشد که بیش از نیمی از جمعیت آنها در معرض خطر نابودی قرار گرفته استدر سازمان ملل هر سال با هدف حمایت از یک گروه از موجودات زنده توسط گروه زیست محیطی این سازمان، نامگذاری خواهد شد و بنابراین با توجه به این نامگذاری برنامه های مشخصی در آن سال پیشنهاد و به اجرا گذاشته می شود. چنانچه پیش از این نیز سال ???? میلادی به عنوان سال قورباغه، سال ???? میلادی به عنوان سال گوریل و همچنین سال ???? به عنوان سال تنوع زیستی نامگذاری و انتخاب شده بود. با توجه به این که متاسفانه در سال های اخیر جمعیت خفاش ها که با داشتن حدود ???? گونه تشکیل دهنده یک چهارم از جمعیت پستانداران در سطح زمین بودند به شدت کاهش یافته و بسیاری از این موجودات در معرض خطر نابودی قرار گرفته اند، امسال تحت عنوان سال خفاش ها نامگذاری شده است تا بتوان تصمیمات مناسبی را برای نجات این گروه از موجودات زنده اتخاذ کرد.
از آنجایی که این موجودات یعنی خفاش ها تنها در هنگام شب فعال هستند و به سختی می توان آنها را مورد مطالعه و بررسی قرار داد، از این رو درباره این گروه از موجودات در مقایسه با دیگر موجودات زنده کمتر مطالعه و تحقیق شده است. خفاش هایی که از حشرات تغذیه می کنند شکارگرهایی هستند که گروه زیادی از حشرات شب پرواز را که سالیانه میلیاردها دلار به مزارع و جنگل ها خسارت وارد می کنند، را هدف قرار می دهند. بنابراین با کاهش جمعیت این گروه از خفاش های شکارگر نیاز به استفاده از آفت کش های خطرناک در مزارع کشاورزی به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت و این در حالی است که این موضوع از سوی دیگر موجب افزایش قیمت محصولات کشاورزی خواهد شد.
خفاش ها که از عصاره میوه ها تغذیه می کنند نیز نقش بسیار مهمی را در حفظ اکوسیستم های گیاهی ایفا می کنند و در حقیقت گرده افشانی و انتشار بذر گیاهان به کمک خفاش ها از جمله راهکارهایی است که می تواند نقش بسیار مهمی در احیای جنگل های مناطق بیابانی داشته باشد. بسیاری از گیاهانی که چرخه زندگی آنها وابسته به فعالیت خفاش هاست از ارزش اقتصادی قابل توجهی برخوردارند و از آنها نه تنها در زمینه های مختلف نظیر تهیه چوب، ادویه و آجیل استفاده می شود بلکه به عنوان نوعی آفت کش عمومی در مزارع، باغ ها و جنگل ها نقش بسیار مهمی را در کنترل آفات کشاورزی و باغی ایفا می کنند.
بر خلاف آنچه تصور می شود این خفاش ها موجودات بسیار ایمن و سالمی هستند و اگر به این موضوع توجه کنید که یک گروه از خفاش ها قادرند هر شب بیش از ?? تن حشره بیماری زا را به دام انداخته و طعمه شکار خود سازند در خواهید یافت که باید علاقه و احساس دوستی نسبت به این گروه از موجودات را جایگزین وحشت و تنفری سازید که از گذشته های دور نسبت به آنها وجود داشته است. امروزه محققان دریافته اند که ما انسان ها و خفاش ها می توانیم زندگی مسالمت آمیزی در یک اکوسیستم داشته باشیم و به گفته کارشناسان محیط زیست در دنیای امروز وجود خفاش ها در اکوسیستم بیش از یک ضرورت خواهد بود و از این رو می توان آنها را قهرمانان دوست داشتنی و محبوب آسمان شب نامید.
? خفاش ها، بخشی از جاذبه های گردشگری به نظر می رسد که نامگذاری سال ???? و ???? میلادی به نام خفاش ها می تواند اقدام مناسبی از سوی گروه زیست محیطی سازمان ملل برای نجات این گروه از موجودات زنده باشد که بیش از نیمی از جمعیت آنها در معرض خطر نابودی قرار گرفته است. از گذشته های دور همواره حیواناتی نظیر گوریل ها، ببرها و فیل ها از جایگاه ارزشمندی در دیدگاه عمومی برخوردار بوده اند و این در حالی است که در مقابل همواره موجوداتی نظیر خفاش ها مورد بی توجهی قرار گرفته اند. هدف این است که در این سال با اجرای برنامه هایی بتوانیم به همه نشان دهیم که این موجودات نیز مانند بسیاری از دیگر موجودات زنده دارای اهمیت هستند و حفظ آنها در زندگی ما انسان ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
خفاش ها که با آغاز شب به همه جا در سطح زمین پرواز می کنند در حفظ محیط زیست نقش بسیار مهمی دارند. جالب است بدانید که بسیاری از میوه ها و سبزیجات خوشمزه ای که بخشی از برنامه غذایی روزانه ما انسان ها هستند با نابودی خفاش ها دیگر رشد نخواهند کرد. وقتی میوه هایی مانند هلو، موز، انبه، آواکادو و یا انجیر را می خورید حتما به یاد داشته باشید که این خفاش های کوچک که این روزها مورد بی مهری قرار گرفته اند نقش بسیار مهمی در پراکندگی بذر این گیاهان و همچنین بارور شدن این گیاهان گلدار داشته اند.
اگرچه در مقایسه با دیگر موجودات زنده اهمیت خفاش ها و حفاظت از این موجودات کمتر مورد توجه بوده است، اما نتایج به دست آمده از تحقیقات انجام شده در این زمینه حاکی از آن است که وجود خفاش ها در طبیعت همه ساله از هدررفت میلیون ها دلار سرمایه در بخش کشاورزی جلوگیری می کند و در بسیاری از کشورها این موجودات زنده از جاذبه های گردشگری محسوب می شوند که موجب جلب توجه شمار زیادی از گردشگران به این مناطق می شوند. گروه زیست محیطی سازمان ملل بر این باور است که در یک برنامه پیش بینی شده دو ساله بتواند به راهکارهای مناسبی برای ایجاد زمینه ای به منظور از بین رفتن باورهای غلط نقش بسته بر ذهن مردم درباره این موجودات دست یافته و جامعه عمومی را بیش از پیش نسبت به اهمیت و نقش این موجودات در اکوسیستم های مختلف آگاه سازد تا این موجودات را که شامل جمعیت قابل توجهی هستند از خطر مرگ و نابودی نجات دهد.
منابع: unep.org
waza.org / year of the bat.org
روزنامه جام جم (
JameJamOnline.ir )